Metoda Gestalt to jedna z głównych metod pracy psychoterapeutycznej zaliczana do nurtu terapii humanistycznych (inne modalności to terapie psychodynamiczne i behawioralno-poznawcze). Podstawowym jej celem jest poszerzenie świadomości klienta, we wszystkich aspektach funkcjonowania człowieka, tj.: myśleniu, przeżywaniu emocji, własnych odczuciach z ciała oraz relacjach z innymi ludźmi.
Sesje terapeutyczne opierają się przede wszystkim na rozmowie. Klient ma możliwość opowiedzenia o ważnych dla siebie sprawach, swoich trudnościach życiowych, o tym, co przeżywa. Terapeuta słucha, stara się zrozumieć, co się dzieje w życiu klienta, dzieli się swoimi spostrzeżeniami, myślami i uczuciami.
Klient w trakcie terapii ma możliwość mówienia i przeżywania absolutnie wszystkiego, co w danym momencie jest dla niego ważne. Nie musi obawiać się ze strony terapeuty oceny, ataku, pogardy czy zawstydzania. Terapeuta oprócz wsparcia, które możemy otrzymać także od bliskich, wyodrębnia ważne dla klienta tematy; korzysta ze swojej wiedzy i doświadczenia. Jest wstanie z pewnego dystansu zobaczyć i opisać, na czym polega sedno problemu klienta. Ponadto terapeutę obowiązuje tajemnica zawodowa.
Na początku terapii człowiek nie widzi wszystkiego, co wpływa na to jak żyje, jak się zachowuje. W trakcie terapii odkrywa, dlaczego robi rzeczy, których w rzeczywistości nie chce robić, lub robi coś w dobrej wierze, a i tak przeżywa te same, przynoszące cierpienie sytuacji. Zdaje sobie sprawę z tego jak tworzy relacje z innymi ludźmi i dlaczego nie są one dla niego satysfakcjonujące. Na tym właśnie polega poszerzanie świadomości w terapii Gestalt.
Gdy już wiemy jak żyjemy, zaczynamy brać odpowiedzialność za swoje czyny. Zaczynamy rozumieć, że mamy wybór i możemy się autentycznie zmienić. Nie musimy powtarzać starych wzorców, schematów. Możemy zacząć szukać nowych zachowań, zacząć próbować, eksperymentować.
Gdy spojrzymy na małe dzieci to zobaczymy, że one praktycznie cały czas eksperymentują. Szukają nowych doświadczeń, próbują nowych zachowań, nieustannie się uczą. Są pełne witalności. Większość ludzi, gdy dorasta przestaje być twórcza, wielu przestaje nawet szukać nowych rozwiązań z trudnych sytuacji. W trakcie terapii gestalt możemy spróbować nowych zachowań i zobaczyć jego skutek. Wykorzystać własne zasoby, których wcześniej często nie docenialiśmy. Ponadto eksperymentujemy w obecności terapeuty, drugiego człowieka, który może się do tego odnieść, skomentować czy dać wsparcie, którego zabrakło nam wcześniej w ważnych życiowych momentach.
Psychoterapia Gestalt jest metodą profesjonalnej pomocy, ugruntowaną w nurcie psychoterapii humanistyczno – egzystencjalnej. Podstawowym założeniem terapii Gestalt jest wiara w to, że każdy człowiek ma w sobie potencjał do bycia zdrowym i szczęśliwym. Dlatego celem pracy w nurcie Gestalt jest odblokowanie naturalnego procesu zdrowienia i rozwoju oraz przywrócenie poczucia odpowiedzialności za swoje życie. Dokonuje się tego poprzez poszerzanie świadomości na temat własnego funkcjonowania w obszarze emocjonalnym, intelektualnym, cielesnym oraz relacji z innymi ludźmi.
„To, co sobie uświadamiamy, jesteśmy w stanie kontrolować, natomiast to, czego sobie nie uświadamiamy, kontroluje nas”
(Jacek Pierzchała).
W psychoterapii Gestalt są dwa wymiary, na które psychoterapeuta zwraca szczególną uwagę podczas spotkań: